Blog / Jak mądrze kupić lub sprzedać biznes, żeby na tym nie stracić?

Kupując istniejący już biznes, zawsze ponosisz pewne ryzyko, ponieważ wiele rzeczy musisz założyć z góry. Jednak są rzeczy, na które musisz zwrócić uwagę, jeśli nie chcesz, by Twoja inwestycja okazała się niewypałem. Na co zwrócić uwagę? Na co nie dać się nabrać? Przeczytaj!

Przede wszystkim – nie kupuj pod wpływem emocji. Wszyscy uwielbiamy nowe zakupy – od pościeli, przez samochody, aż do towarów luksusowych. Każdym z nas kierują wtedy jakieś emocje. A to właściciel, od którego chcemy kupić firmę, zrobił na nas świetne wrażenie, a to daliśmy się ponieść wyobraźni na temat naszego przyszłego sukcesu. Kupując biznes, upewnij się jednak, że patrzysz na przedstawione poniżej kwestie trzeźwym okiem.

Dowiedz się, dlaczego właściciel sprzedaje biznes. Jeżeli ktoś sprzedaje dobrze prosperujący biznes, musi mieć jakiś powód, więc dowiedz się, czym on jest. Nie zawsze uzyskasz na to pytania uczciwą odpowiedź, ale ono musi paść. Wielu ludzi powie Ci, że pozmieniało im się coś w życiu prywatnym, albo planują powrót do Polski. 6 miesięcy później siedzisz pośrodku pustego sklepu z towarem, którego nikt nie chce kupić i rachunkami do zapłacenia.
Zadaj pytanie

Wypytaj o podstawowe dokumenty księgowe

Czy możesz zobaczyć raport Accounts? Czy wszystko jest w nim wykazane? Jak wyglądają raporty miesięczne? Spotkaliśmy się już kiedyś z przypadkiem, że właściciel biznesu wmówił klientowi, że nie wszystko nabijają na kasę, by potem w raportach wykazywać straty. „Tak naprawdę sprzedaż jest znacznie większa” – twierdził właściciel. Okazało się to oczywiście totalną bzdurą – sklep po prostu naprawdę przynosił marne dochody. Po czym więc poznać, że ktoś ewidentnie wciska Ci przysłowiowy kit? Często nie chce podpisać oficjalnej umowy o sprzedaży lokalu lub faktur lub chce zapłatę gotówką. Nie zna odpowiedzi na wiele pytań dotyczących finansów i podaje różne, nieraz sprzeczne ze sobą wyjaśnienia.

Pamiętaj, że kupując firmę powinieneś też skonsultować się z prawnikiem oraz sprawdzić historię kredytową firmy. Pamiętamy dobrze pewien przypadek, o którym opowiedział nam klient. Kupił sklep, w którym wszystko na pozór wydawało się wyglądać w porządku, a 3 miesiące później nie mógł opędzić się od komorników. Upewnij się, że znasz w 100% sytuację finansową biznesu, który kupujesz.

Zdarza się, że sprzedający przez długi czas nie płaci za prąd i gaz, ale się z tego wywinie, bo dostawca energii zgłosi się dopiero po paru miesiącach, ale już do Ciebie. Żeby odłączyć Ci prąd! Nie będzie go interesować, kto był poprzednim właścicielem, ponieważ upewnienie się, że przejmujesz firmę bez długów leży po Twojej stronie.

Co więc zrobić? Zrób zdjęcie liczników w momencie przejęcia firmy i wyślij do firmy energetycznej: proszę bardzo, tyle miała na liczniku firma, zanim ją kupiłem i od tego stanu licznika proszę naliczać moje rachunki. Wtedy niech firma energetyczna martwi się o egzekucję swoich długów od poprzedniego właściciela.
Proste? Chcielibyśmy. Jest niestety pewien wyjątek – kiedy kupujesz firmę wraz z udziałami, wtedy przejmujesz ją wraz z zadłużeniem. Często ludzie o tym nie wiedzą.
Zadaj pytanie

Kiedy kupujesz całą firmę, wraz z pracownikami

Jeżeli kupiłeś, przykładowo, w pełni działający sklep – czyli zmienia się w nim tylko właściciel – pamiętaj, żeby uporządkować od razu sprawy pracownicze. Bardzo często nowi właściciele popełniają błąd, mówiąc pracownikom, że od momentu przejścia firmy pod nowe kierownictwo, ich urlopy i przysługujące z tytułu zatrudnienia benefity (Sick Pay) są nieważne. Nic bardziej błędnego. Pracownicy zachowują wszystkie swoje dotychczasowe prawa, łącznie z wypracowanym urlopem.

Pamiętaj, żeby na początku przejęcia firmy zorganizować spotkanie z pracownikami. Ludzie nie lubią zmian, więc jeżeli masz zamiar jakieś wprowadzić (nowe godziny przerw, inny grafik), upewnij się, że Twój nowy zespół je rozumie. Pracownicy to fundament Twojej firmy.
Zadaj pytanie

Wycena wartości firmy

Wbrew pozorom, wycena wartości kupowanego przedsiębiorstwa nie jest taką prostą sprawą. 5,000 mogą stanowić środki materialne, a resztę – wartość firmy jako marki, lokalizacja czy istniejąca baza klientów.

Wycena sprzętu powinna być przygotowana na podstawie rachunków. Ale co, jeśli właściciel firmy rachunków nie ma? Niestety, w tym wypadku sprzęt nie powinien zostać włączony do wyceny. Po pierwsze – nie znasz jego faktycznej wartości, po drugie – bez rachunków zakupu nie masz na niego gwarancji. Zastanów się też, dlaczego brakuje rachunków? Najważniejsze, co możemy Ci poradzić to – nie wierzyć na słowo. Kupno firmy to duża inwestycja i jeśli masz zamiar zainwestować w nie grube tysiące, to masz prawo na wszystko zobaczyć papiery.
Zadaj pytanie

Wartość niematerialna firmy

Czasami wartość biznesu nie leży wcale w sprzęcie czy – w wypadku sklepu – w towarze. Czasami jest nią sam właściciel i sposób, w jaki prowadzi swój biznes. Dlatego najbardziej istotnym elementem zakupu biznesu jest rozmowa z samym właścicielem. Dowiedz się, jaki jest model biznesu, który kupujesz. W przeciwnym wypadku możesz kupić firmę, który nie wypali pod nowym kierownictwem, bo nie znasz jej strategii. Być może wraz z właścicielem poodchodzą pracownicy.

Dowiedz się, co stanowi klucz do sukcesu firmy – czy jest nim praca samego właściciela? Wyjaśnimy Ci to na przykładzie.

Kupujesz biznes, który założyła 8 lat temu Karolina. Karolina jest świetną fryzjerką. Zaczynała od jednoosobowej działalności w domu, potem wynajęła pomieszczenie i otworzyła profesjonalny salon, do którego zaczęły przychodzić klientki, które miała już wcześniej. Jednak główny sukces firmy leży w jej umiejętnościach. Już na samym początku zaskarbiła sobie sympatię wielu klientek, a z fryzjerem jest jak z lekarzem – przeważnie trzymamy się jednego. Tak więc wraz z Karoliną, z salonu mogą odejść jej klientki.
Zadaj pytanie

Drobne kruczki i drobne druczki

Wiele rzeczy, które są istotne, umyka nieraz uwadze kupującego. Oprócz tego, że powinieneś wyrywkowo sprawdzić różne aspekty finansów firmy, którą kupujesz, zwróć uwagę i na inne rzeczy: jaki ta firma ma marketing? Czy kupujesz firmę wraz z prawami do jej strony internetowej (to nie jest reguła!)? Zbadaj popularność strony, ilość wejść, bazę klientów. Firma to nie same finanse.
Zadaj pytanie

Kiedy sprzedajesz firmę

Jeśli jesteś sprzedawcą i dotarłeś już do tej części artykułu, to wiesz już na pewno, co musisz mieć przygotowane – przede wszystkim dokumenty. Upewnij się, że dokumenty Twojej firmy są przejrzyste. Zdaj sobie sprawę z tego, że jeśli cokolwiek będzie nie tak, kupujący będzie próbował – całkiem słusznie – stargować cenę. Jeżeli nie chcesz więc sprzedać firmy taniej niż jest on warta, musisz przygotować go pod sprzedać. Miej w gotowości wszystkie umowy, wszystkie paragony i przygotuj się na pytania dotyczące faktycznych dochodów Twojej firmy. Pamiętaj, że kupujący nie uwierzy Ci na słowo, dlatego na wszystko miej „podkładkę” w postaci dokumentów.
Zadaj pytanie

Skonsultuj się

Jak już wspomnieliśmy, przy kupnie czegokolwiek, zawsze kierujemy się mniejszymi lub większymi emocjami. Osoba z zewnątrz będzie patrzeć na Twoją transakcję pod kątem praktycznym i obserwować zachowanie sprzedającego. To samo działa również w drugą stronę – równie łatwo jest trafić na nieuczciwego sprzedającego, co kupującego. Owszem, właściciele biznesów bardzo często przeceniają ich wartość, również ze względu na bałagan we własnych księgach rachunkowych. Jednak bywają i kupujący, którzy szukają dziury w całym i próbują stargować cenę nie mając do tego żadnych podstaw.

Niezależnie od tego, czy planujesz sprzedać, czy też kupić firmę, odezwij się do nas, jeśli potrzebujesz pomocy. Pomagaliśmy już przy wielu transakcjach i wiemy, na co zwrócić uwagę oraz, jak powinna wyglądać księgowość rentownego biznesu. Przeanalizujemy firmę Twojego kontrahenta pod kątem marketingu, bazy klientów oraz rynku.

Z poważaniem

Szymon Niestryjewski

TWÓJ ZAUFANY KSIĘGOWY W UK