Blog / Jak samodzielnie opłacić NI i dlaczego warto?

Pracujesz na własny rachunek, jako self-employed? Zastanawiasz się jak obliczyć i samodzielnie opłacić NI? A może nie masz źródła dochodu w Wielkiej Brytanii ale nie chcesz tracić składek i związanych z tym przywilejów? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania i znacznie więcej. Przypominamy też, że do 31 stycznia 2024 r. musisz złożyć rozliczenie podatkowe na Wyspach. 

Składki NI – od czego zależą?

Zanim przejdziemy do głównego tematu kilka słów o National Insurance.

W Wielkiej Brytanii istnieją cztery składki (Class) ubezpieczenia społecznego, w zależności od formy zatrudnienia i zarobków. Same składki i progi, od których są naliczane, mogą się zmieniać w zależności od roku podatkowego, poniższe informacje dotyczą roku 2023/2024.

Pierwsza klasa składek – Class 1 NI – dotyczy pracowników zatrudnionych na umowę o pracę. Składki stanowią procent od wynagrodzenia, a opłaca je pracodawca odciągając konkretną kwotę z wypłaty.

Osób samozatrudnionych dotyczą druga i czwarta klasa składek (Class 2 i Class 4).

Natomiast Class 3 to voluntary contributions, czyli dobrowolne składki. Ich opłacanie pozwala na uzupełnienie lub uniknięcie luk w ubezpieczeniu społecznym.

I dziś skupimy się na trzech ostatnich.

Obowiązkowe składki NI dla self employed

Jeśli działasz jako self-employed musisz zapłacić stałą, cotygodniową składkę na ubezpieczenie w ramach Class 2. Poza tym jesteś też zobowiązany do opłacenia składki ubezpieczenia społecznego – Class 4. Naliczana jest ona w zależności od wysokości Twojego dochodu.

A ile dokładnie zapłacisz NI?

W roku podatkowym 2023/2024 próg, od którego będziesz musiał zapłacić zarówno Class 2 jak i Class 4 jest taki sam i wynosi £12 570. Po przekroczeniu tej kwoty zapłacisz:

• £3,45 tygodniowo Class 2
• 9% Class 4, a po przekroczeniu kwoty £50,270 – 2%.

A jeśli teraz zastanawiasz się jak samodzielnie opłacić NI jeśli działasz jako self employed – spokojnie. W takim przypadku składasz roczne rozliczenie Self Assessment, a w nim masz wyliczone składki za cały rok, które płacisz wraz z podatkiem.

WAŻNE! Pamiętaj, że czas na rozliczenie podatków za rok podatkowy 2022/2023 mija 31 stycznia 2024 roku. Jest to też termin zapłacenia podatku i składek na NI. Wystarczy jeden dzień opóźnienia a automatycznie zostanie na Ciebie nałożona kara.

Dobrowolne składki NI

Może się jednak zdarzyć, że nie będziesz pracował na etacie, ani prowadził działalności gospodarczej w UK, ale też nie będziesz chciał mieć luk w swoim ubezpieczeniu społecznym. Co wtedy?

Wtedy dotyczy Cię wspomniana już stawka Class 3. To ubezpieczenie dobrowolne, opłacane dla kontynuacji ubezpieczenia przez osoby niepracujące albo takie, które nie są zobowiązane do płacenia składek w Class 2 lub 4. Obecnie stawka Class 3 wynosi £17.45 tygodniowo.

WAŻNE! Możesz opłacić składki tylko do 6 lat wstecz.

Czemu warto to rozważyć? Ta opcja daje pewność korzystania z przywilejów socjalnych i emerytalnych w kolejnych lub przyszłych latach. Przykładowo jak brakuje Ci składek aby skorzystać z pełnej emerytury państwowej lub przebywasz jakiś czas zagranicą.

Jeśli chcesz dobrowolnie opłacać składki, to nie możesz:

• kwalifikować się do otrzymania kredytów z ubezpieczenia społecznego
• być zamężną kobietą lub wdową płacącą obniżone stawki

Jeśli obecnie mieszkasz za granicą i chcesz skorzystać z Class 3, to musisz spełniać dwa warunki. Musiałeś mieszkać w Wielkiej Brytanii przez minimum 3 lata z rzędu i przez co najmniej 3 lata opłacać składki.

Co ważne, w zależności od Twojej sytuacji aby uzupełnić lub uniknąć luk w ubezpieczeniu społecznym będziesz zobowiązany płacić składki Class 2 lub Class 3 lub obu na raz. Dokładne informacje znajdziesz na stronie rządowej.

Jak samodzielnie opłacić NI?

Jak wspomnieliśmy, większość osób płaci składkę na ubezpieczenie wraz ze swoim rozliczeniem Self Assessment. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule “Jak zapłacić za Self Assessment”. Masz na to czas do 31 stycznia 2024 roku.

Jeśli nie zrobisz to w ten sposób HMRC wyśle ​​ci rachunek do końca października, wtedy będziesz musiał samodzielnie opłacić NIN. Możesz to zrobić na kilka sposobów: przelewem z konta, w Twoim banku, czekiem pocztowym albo poprzez ustawienie polecenia zapłaty

Natomiast jeśli będziesz chciał opłacać dobrowolne składki Class 3 masz czas do 5 kwietnia każdego roku za rok podatkowy sprzed 6 lat. Przykładowo masz czas do 5 kwietnia 2026 r. na uzupełnienie luk za rok podatkowy 2019/ 2020.

Dlaczego warto samodzielnie opłacić NI?

Lista korzyści jest długa! Jeśli pracujesz jako samozatrudniony, to odprowadzając składki jesteś uprawniony do bezpłatnego korzystania z opieki zdrowotnej w UK. Ma do niej prawo także Twój partner, z którym prowadzisz wspólne gospodarstwo domowe oraz dzieci.

Składki te są też zaliczane na poczet kilku świadczeń. Chodzi o zasiłek macierzyński (Maternity Allowance), zasiłek wypłacany z tytułu śmierci (Bereavement Support Payment) czy tzw. Contribution-based Employment and Support Allowance, czyli zasiłek z tytułu zatrudnienia oparty na składkach.

Na koniec – emerytura, to również na nią idą Twoje składki NI.

Pozdrawiam

Izabela Jutrzenka Trzebiatowska

Księgowa w UK