Blog / Kryzys w firmie – jak sobie z nim poradzić?

We współczesnym świecie właściwie każda firma – bez względu na jej wielkość, skalę działania czy branżę – jest narażona na wystąpienie sytuacji kryzysowej. Może ona dotyczyć różnych aspektów działania przedsiębiorstwa, mieć rozmaite przyczyny, a także objawy. W takich przypadkach musisz szybko reagować. Co zrobić, gdy pojawi się kryzys w firmie? Czy można mu przeciwdziałać?

Pojęcie kryzysu w firmie jest wielopłaszczyznowe i tak naprawdętrudne do zdefiniowania. Najczęściej kojarzy się je z problemami finansowymi przedsiębiorstwa, ale kryzys może mieć również związek ze innymi zjawiskami. Mogą to być zmiany polityczne, gospodarcze – najlepszym chyba przykładem jest Brexit i widmo trudności, jakie wisi nad firmami sprowadzającymi towar z Polski.

Kryzys może też być skutkiem celowych działań wymierzonych w firmę przez inne osoby. Tu chyba każdy pomyślał o nieuczciwej konkurencji – przykre, ale też się zdarza. Można jednak przyjąć, że kryzys w firmie to najczęściej nieprzewidywalne wydarzenie, które ma negatywny wpływ na jej bieżące działanie.

Czy zatem kryzysu w firmie nigdy nie można przewidzieć? Czy są jakieś uniwersalne metody jego zwalczania? Najlepiej omówić to na przykładzie dwóch zdecydowanie najczęściej występujących rodzajów kryzysów: finansowego oraz wizerunkowego.

Finansowy kryzys w firmie – lepiej zapobiegać, niż leczyć

Kryzys finansowy w przedsiębiorstwie może mieć rozmaite przyczyny. Niekiedy jest to nagły spadek sprzedaży towarów i usług, spowodowany sytuacją rynkową albo czynnikami zupełnie niezależnymi od firmy. Tak było np. w przypadku przedsiębiorstw zajmujących się sprzedażą drobiu w czasie epidemii ptasiej grypy. Czasem utrata płynności finansowej jest efektem nieopłacania przez kontrahentów należności, zbyt dużymi inwestycjami albo nagłym spadkiem kursów walut.

W jaki sposób firma może zareagować na pojawiające się tego typu trudności? W zależności od sytuacji, dostępnych jest kilka możliwych rozwiązań. Można wówczas:

• dokładnie przeanalizować umowy z bankami, towarzystwami leasingowymi oraz innymi instytucjami finansowymi. Sprawdzić, czy kryzys może mieć wpływ na odnowienie kredytów, zastanowić się nad ewentualną renegocjacją umów kredytowych
• szukać oszczędności w bieżącym funkcjonowaniu firmy. Niejednej osobie przyszło pewnie teraz do głowy oszczędzić na pracownikach – to czasem najgorsze z możliwych rozwiązań, bo za chwilę okazuje się, że zespół nie daje rady pracować w okrojonym składzie i do kryzysu finansowego dochodzi wtedy wewnętrzny. Zamiast zabierać się za zwolnienia, przemyśl inne oszczędności. Można zawsze zrezygnować z firmowych kolacji, zmniejszyć abonamenty telefonów komórkowych, drukowanie czy ograniczyć wydatki związane z eksploatacją samochodów firmowych.
• Podjąć próby windykacji zaległych należności od klientów (osobiście lub zlecić to zewnętrznej firmie). Wierzcie lub nie, ale są przedsiębiorstwa, które nawet nie kontrolują, ile i na ile mają zaległych faktur!
• Negocjować z klientami formę płatności (preferowane zakupy za gotówkę).
• Zmniejszyć stan zapasów lub podjąć rozmowy z dostawcami w sprawie wydłużenia terminów płatności.

Co ważne, finansowy kryzys w firmie jest jednym z niewielu, na który przedsiębiorstwo może się w pewnym stopniu przygotować. Do działań zapobiegawczych zalicza się m.in. jak największa dywersyfikacja klientów (nieterminowość nawet części z nich nie musi od razu negatywnie wpływać na funkcjonowanie firmy), odkładanie i inwestowanie zysków, szukanie różnych źródeł finansowania działalności.
Zadaj pytanie

Kryzys w zespole

Źródłem kryzysu w firmie mogą być też ludzie. Pomijając przypadki ekstremalne (choć mające miejsc) jak molestowanie czy zastraszanie, problemem może być zwyczajnie fakt, ze Twój zespół się wzajemnie nie lubi.

Każda grupa ludzi przebywająca ze sobą przez dłuższy okres czasu wypracowuje swoje sympatie i antypatie. To normalne – nie wszyscy musimy się nawzajem kochac. Problem zaczyuna sie wtedy, gdy wzajemne animozje narastają do tego stopnia, że atmosfera robi się gęsta i zaczyna się to odbijać na pracy całej firmy.

Pierwszym krokiem, który możesz podjąć jest dotarcie do sedna problemu. Dowiedz się, gdzie leży źródło konfliktu. Bywają różne sytuacje w pracy: czasami pracownik najniższego szczebla jest obarczany nadmiarem obowiązków przez pozostałych. Czasami inna osoba rozsiewa plotki lub za bardzo interesuje się życiem prywatnym pozostałej kadry. Jeden człowiek potrafi nieraz rozebrać na kawałki zgrany i dobrze działający zespół.

Postaraj się więc dotrzeć do sedna problemu rozmawiając ze wszystkimi osobami, których dotyczy kryzys – z każdym osobno. Jeżeli jest to wzajemna niechęć kilku osób – postaraj się, by ze sobą nie pracowały na co dzień. W większości przypadków podjęcie właściwych kroków pozwala zażegnać kryzys w firmie, ale w rzadkich przypadkach kończy się czyimś zwolnieniem dla ratowania morale pozostałych pracowników.
Zadaj pytanie

Brak odpowiednich ludzi

Z ludźmi wiąże się też inny rodzaj kryzysu – brak umiejętności, których Twoja firma w danym okresie potrzebuje. Jeżeli trudno Ci zarekrutować odpowiednich ludzi w Twoim rejonie, rozważ podniesienie oferowanej stawki lub rekrutację z bardziej odległego regionu, nawet zza granicy.

W polskich firmach w UK nagminnym problemem jest brak wykwalifikowanych sprzedawców oraz dobrą znajomością angielskiego. Te dwie umiejętności nie zawsze idą ze sobą w parze i nieraz naprawdę długo trzeba szukać właściwych osób. Co jednak dziwne, nawet polskie firmy, które sprzedają brytyjskiemu klientowi, wzbraniają się przed zatrudnieniem nie-Polaka. Powody są różne, ale najczęstszym jest to, ze pozostała kadra nie zna dobrze języka lub po prostu nie chce na co dzień w pracy rozmawiać po angielsku.

Jeżeli jesteś w tej sytuacji, to w pewnym momencie będziesz musiał podjąć decyzję. Możesz zostawić sprawy tak, jak są i stracić okazję do podniesienia sprzedaży albo zatrudnić brytyjczyka czy pracownika innej narodowości i wprowadzić działania, które pomogą się przystosować Twojemu zespołowi do nowej sytuacji.
Zadaj pytanie

Kryzys wizerunkowy w firmie

Innym dość często spotykanym kryzysem w firmach jest ten związany z jej wizerunkiem, czyli postrzeganiem przez otoczenie w postaci klientów, kontrahentów, opinii publicznej itp. Kryzys wizerunkowy także może objawiać się w różnoraki sposób. Są to np. publikowane w Internecie nieprzychylne opinie klientów niezadowolonych z wykonanej usługi.

Taki kryzys to jeszcze pół biedy, bo niezadowloeni klienci zdarzają sie zawsze i rozumieją to oni sami. Ale kiedy na wierzch wypływają informacje dotyczące nietolerancji lub niesprawiedliwego traktowania pracowników, afery korupcyjne czy obyczajowe – to już może zniszczyć przedsiębiorstwo. Z tego typu kryzysem mierzył się całkiem niedawno choćby Sports Direct. W takich przypadkach należy jak najszybciej podjąć działania naprawcze lub wyjaśniające.

W sytuacji kryzysu wizerunkowego musisz mieć świadomość, że w dobie mediów społecznościowych, forów internetowych oraz szybkiego przepływu informacji, fatalnym pomysłem jest przysłowiowe zamiatanie problemu pod dywan.

Zlekceważenie rysy wizerunkowej może skutkować zupełną utratą zaufania klientów. Dlatego warto publicznie odnieść się do postawionych zarzutów. Odpowiedzieć na negatywne komentarze, zaproponować niezadowolonym klientom naprawienie szkód (o ile mamy pewność, że wadliwa usługa czy towar jest ewidentnie naszą winą). Tak naprawdę naprawiony kryzys wizerunkowy można bowiem przekuć w sukces firmy. Pokazać, że jest uczciwa, transparentna, nietolerująca zachowań nieetycznych, potrafiąca przyznać się do błędu i go naprawić.

Jak widać, kryzys w firmie bywa sytuacją zupełnie niespodziewaną. Niekiedy daje się przewidzieć, czasem można mu zapobiegać, ale przede wszystkim – trzeba koniecznie na niego reagować. Z każdego kryzysu przedsiębiorstwo może wyciągać bowiem bezcenne wnioski, które następnie przyczyniają się do usprawnienia działalności.

Z poważaniem

Szymon Niestryjewski

TWÓJ ZAUFANY KSIĘGOWY W UK